Net om de hoek van waar ik verblijf bevindt zich een hotel met het slechtste zicht ter wereld. Alle gasten kijken vanuit hun hotelkamer recht op de acht meter hoge betonnen bezettingsmuur en mogen enkel op het dak nadat het Israëlisch leger daar toestemming voor gegeven heeft. The Walled Off Hotel opende vorig jaar – precies honderd jaar nadat de Britten de controle over Palestina verwierven – haar deuren en is mede gefinancierd door Banksy. Het werd meteen gekozen tot ‘Art hotel of the year 2017’ en is ook voor niet-gasten toegankelijk. De hotelportier heet me welkom en ik ga aan tafel voor een candle light dinner met mezelf in de Brits koloniale piano bar.
Terwijl ik wachtend op mijn Walled Off Salad met huisgemaakte hummus alvast een gin-tonic drink begint er een liveoptreden aan de Haunted Piano. Na enkele verzoeknummers roept de zanger zijn nonkel erbij en die brengt een onwaarschijnlijke versie van I will always love you van Whitney Houston. Ik wil Redemption Song aanvragen, maar even later klinkt het al door de luidsprekers. We zitten op dezelfde golflengte. Aan het tafeltje naast mij zit een kunstzinnige typ met een gebreide muts. Zou Banksy op bezoek zijn?
Op de eerste verdieping is er een gratis toegankelijke kunstgalerij met werken van de belangrijkste Palestijnse kunstenaars en opkomend talent. Op het moment dat ik er ben loopt er ook de tijdelijke en erg aangrijpende tentoonstelling ‘Alienation’ van de Palestijnse artieste Raida Adon. Een andere kunstenaar heeft briefjes van de Iraakse Dinar bewerkt met een zeefdruktechniek om te tonen hoe deze er zouden uitzien indien IS gewonnen had.
Een pratende replica van een Brits koloniaal verwelkomt me in het interactieve museum dat volledig gewijd is aan de muur. Na een geschiedkundige inleiding wordt er ingezoomd op het ontstaan van de illegale apartheidsmuur en de impact die deze heeft op het dagelijks leven van miljoenen mensen. Ik krijg een ingekorte versie te zien van 5 Broken Cameras, een internationaal bekroonde documentaire van de Palestijnse landbouwer Emad Burnat. Toen hij in 2005 zijn eerste camera kocht om zijn pasgeboren zoontje te filmen, kwamen de mensen uit zijn dorp erachter dat de muur dwars door hun landbouwgronden zou lopen en dat de nabij gelegen nederzetting zou uitbreiden. Hij begint alles te filmen, vanaf de komst van de landopmeters en de graafmachines die de eeuwenoude olijfbomen uit de grond sleuren tot de wekelijkse protesten van de hopeloze dorpsbewoners die zich weigeren neer te leggen bij die vreselijke muur. Af en toe sneuvelt er een camera en hij zal er in totaal vijf nodig hebben om de documentaire te voltooien.
In het winkeltje naast The Walled Off Hotel kan je hele leuke souvenirs kopen, alsook spuitbussen om graffiti aan te brengen op de muur. Over die muur valt uiteraard heel veel te zeggen. Bijvoorbeeld dat hij uitingen van creatief verzet geïnspireerd heeft.
Het is lente en dus zijn de vijvers alweer grotendeels leeggelopen. Aan de hoogst gelegen constructie spelen kinderen in de schaduw van de dennenbomen. Eigenlijk valt er niet veel te zien en toch is dit om het zacht uit te drukken een technisch hoogstandje met een groot strategisch belang. Dankzij de bassins en aquaducten kon Jeruzalem zich verder ontwikkelen als belangrijk pelgrimsoord. En wie Jeruzalem wilde veroveren, moest gewoon de watertoevoer in handen krijgen. De laatste keer dat dat gebeurde was in 1967, wanneer de bezetting door Israël van start ging.
Iets voorbij de laagst gelegen vijver komen we aan een klooster dat in 1901 ter ere van de maagd Maria gebouwd werd met giften uit Argentinië en Uruguay. Voor het klooster ligt een prachtige ommuurde tuin en nadat de ijzeren poort opengaat rijden we over de muur tot aan de entree. Abood kent de bazin, zuster Rosa. Maar zuster Rosa is in geen velden te bespeuren en we worden opgewacht door een norse non. Ze is een beetje boos omwille van de luide brommer, maar daarna toont ze trots de kerk en geeft ze me een hele uitleg in het Italiaans, die compleet overstemd wordt door het gebleir vanuit een moskee. We zijn in Artas en met uitzondering van enkele Zuid-Amerikaanse nonnen wonen hier uitsluitend moslims. De nonnen onderhouden de tuinen van het klooster en runnen een kleuterschool voor de kinderen uit het dorp. Net als in het vlakbij gelegen Bethlehem wonen de verschillende geloofsgemeenschappen hier vredig naast en met elkaar. Ik zeg arrivederci aan de lieve non en we rijden weer weg over de muur rond de paradijselijke tuin.
Dat Bethlehem – ‘the most famous little town in the world’ – veel toeristen trekt heeft uiteraard alles te maken met de mysterieuze Geboortekerk, de oudste nog werkende Romaanse tempel die er is. We gaan nederig gebukt binnen door de lage inkom en wandelen meteen door naar het Grieks-orthodoxe gedeelte achteraan. Via een trap aan de zijkant van het altaar kan je tot bij de ster van Bethlehem, die geboorteplek van Jezus aanduidt.
Abood is in een assertieve bui en we steken voor, maar lopen toch vast in het gedrum en ge-sjjjjjjt! bovenaan de trap. De menigte reageert kwaad op het luid gepraat van sommige toeristen en ik kan dat volkomen begrijpen: zelf tolereerde ik ook enkel ingetogen eerbied bij het mausoleum van Che Guevara in Santa Clara. Een groepje Amerikaanse bejaarden zorgt voor extra vertraging en de man voor ons weigert te bewegen totdat het allerlaatste oudje afgedaald is. Één van deze oudjes, Richard, staat stevig te zweten naast mij en ik besluit hem vriendelijk maar kordaat naar voren te duwen, want het begint stilaan serieus op mijn zenuwen te werken. Beneden knielen en vallen mensen neer aan de ster. Dit is voor gelovigen ongetwijfeld een zeer emotionele ervaring en als atheïst houd ik me respectvol op de vlakte. De originele ster werd trouwens in 1847 gestolen door orthodoxe monniken, wat tot grote spanningen leidde tussen Rusland en Frankrijk. Vermoeiend.
Nog voor het ontbijtbuffet van start gaat vertrek ik te voet in de richting van het Kribbeplein. De organisatie van de Palestine Marathon kondigde op haar website een temperatuur aan van 13 tot 17 graden, maar het is nu al veel warmer en dus heb ik mijn trui in het hotel gelaten. In mijn shirt van de marathon word ik meteen herkend door een voorbijrijdend koppel van wie ik een lift aangeboden krijg. Aan hun accent te horen blijken het inderdaad Nederlanders te zijn. Zij werkt op de ambassade in Amman en zal deelnemen aan de tien kilometer. Meneer zet ons af, mevrouw en ik wensen elkaar veel succes en verdwijnen in de menigte op het al goed volgelopen plein.
Zoals aangekondigd in 
De groetjes van Ruud 